Eplið féll skammt frá eikinni. Magnús Sveinsson – Maggi á Kletti var um árabil kokkur á Heimaey VE þegar Sigurður Georgsson – Siggi Gogga var með skipið. Sveinn Magnússon fetaði í fótspor föður síns og gerðist líka kokkur á sjó. Hann segist hins vegar hafa valið þá leið fyrir tilviljun frekar en að pabbi haft þar áhrif.

Svenni Magg er kokkur á Ísleifi VE en hafði í upphafi ferils síns hvorki áhuga né umtalsverða þekkingu á matreiðslu og eldhússtússi. Hvoru tveggja átti eftir að breytast mjög. Hann geymir samt enn minnisblöð þar sem skráð er skilmerkilega hve mikið súpukjöt þurfi að elda ofan í heila áhöfn og hve lengi kjötið þurfi að sjóða í potti.

Núna prófar kokkurinn ýmislegt í eldhúsinu og stúderar líka á uppskriftir á Vefnum í tölvunni sinni úti á sjó. Hann setur upp breytilega matseðla frá viku til viku og reynir að koma skipsfélögum sínum annað slagið á óvart.

Eitt breytist samt aldrei. Sunnudagssteikin er og verður á sínum stað. Hún er heilög. Breyting á steikarhefðinni myndi jafnvel kalla á enn harðari viðbrögð áhafnarinnar en hjá biskupnum yfir Íslandi ef Ríkisútvarpið tæki útvarpsmessuna á sunnudögum fyrirvaralaust af dagskrá.

„Ég var í nokkur ár á Faxa RE sem HB Grandi gerði út. Skipið heitir nú Kap VE og er í eigu Vinnslustöðvarinnar. Úthaldið var þrjár vikur í hvert sinn og landað á Vopnafirði. Þetta var þreytandi til lengdar, ég vildi komast á skip sem landaði heima í Eyjum.

Þá bauð Helgi Geir Valdimarsson skipstjóri mér kokkapláss á Ísleifi VE sem áður hét Ingunn AK og var í eigu HB Granda áður en Vinnslustöðin eignaðist skipið. Ég þáði plássið strax og er afskaplega ánægður með þá ákvörðun. Við vorum reyndar nokkrir Eyjamenn í áhöfn Faxa fyrir austan. Óli Einars, núverandi skipstjóri á Heimaey VE, var í mörg ár með Faxa og sumir í áhöfninni fylgdu honum þaðan yfir á Heimaey en aðrir urðu eftir á Faxa/Kap.“

Markaðsverkefni um síld í Austur-Evrópu

„Satt best að segja stóð ekki til að gera sjómennskuna að ævistarfi. Ég lærði markaðshagfræði í Danmörku á sama tíma og eiginkonan, Thelma Gunnarsdóttir, tók meistaragráðu í sálfræði. Lokaverkefnið mitt fjallaði um síldarmarkaði í Austur-Evrópu og var unnið í samvinnu við Vinnslustöðina. Binni framkvæmdastjóri – Sigurgeir B. Kristgeirsson tók mér afar vel og ég hafði aðsetur á skrifstofu VSV í vinnu við verkefnið. Samstarfið var gott og gæfuríkt. Fyrir það er ég afar þakklátur.

Annað stóð ekki til en að starfa áfram í markaðsmálum en efnahagshrunið breytti ýmsu í þeim efnum eins og í mörgu öðru. Markaðsfræðin voru ekki sérlega hátt skrifuð eftir hrunið og þegar mér var bent á laust pláss á Faxa RE í einn túr sló ég strax til. Þessi eini túr lengdist mjög í annan endann. Mér bauðst meiri afleysing, síðan fast pláss, var á Faxa í 8 ár og færði mig þaðan hingað yfir á Ísleif VE.“

Umburðarlynd áhöfn gagnvart óreyndum kokki

„Sjómannsferillinn hófst 1988 á Klakki VE, togara sem Samtog, útgerðarfélag í eigu Vinnslustöðvarinnar, Fiskiðjunnar, Ísfélagsins og Fiskimjölsverksmiðjunnar, gerði út. Þá var ég 18 ára og ólst raunar upp á Klakki með Helga Ágústssyni og síðar Hermanni Kristjánssyni skipstjóra og hans mönnum. Síðar var ég á Guðmundu Torfadóttur VE og Með Gísla Val á Björgu VE.

Nótaveiðiskap kynntist ég fyrst á Gígju VE og fannst hann rosalega áhugaverður og skemmtilegur veiðiskapur. Á nótaveiðum gildir að fá allt eða ekkert. Það þótti mér spennandi og þykir enn.

Ég var háseti á gamla Ísleifi þegar útgerð skipsins var sameinuð Vinnslustöðinni seint á árinu 2002 og fylgdi skipinu til nýs eiganda. Á Ísleifi gamla voru örlögin ráðin. Eysteinn, sonur Gunnars Jónssonar skipstjóra, var kokkur um borð en ákvað að hætta og kom mér eiginlega inn í kokkaríið.

Þetta var óvænt en ég hugsaði sem svo: Fyrst ég er hvort eð er á sjó get ég allt eins farið í eldhúsið og bætt við mig kvarthlut í launum! Hvorki var fyrir að fara reynslu í eldhúsi né áhuga á eldamennsku en ég lét bara vaða og Eysteinn skráði handa mér ýmsar gagnlegar upplýsingar og mataruppskriftir. Minnisblöðin hans urðu mér til mikils gagns og þau geymi ég enn.

Ég kveið engu og fyrstu sólarhringarnir í eldhúsinu voru tíðindalitlir. Ég hafði verið háseti þarna lengi og þekkti áhöfnina vel. Félagar mínir tóku mér vel og voru afskaplega umburðarlyndir gagnvart nýjum kokki og því sem hann bar á borð. Frumraunin gekk bara ágætlega.

Tæki í eldhúsinu voru mun fábrotnari en þau sem ég hef aðgang að núna. Og nú hef ég miklu meiri áhuga á eldamennsku en þá og geri í því að bæta við þekkinguna með því að lesa mér til á Vefnum og fá þar hugmyndir og uppskriftir.“

Djúpsteikingardallur tekinn úr umferð

Kokkar muna tímana tvenna til sjós. Maggi á Kletti, kokkur á Heimaey forðum, hafði hvorki kæli né frysti til að geyma matinn og allt krydd nútímans vantaði. Pipar og salt var málið og flest var sett í pott og soðið. Síðar kom veltipannan til sögunnar og hún jafngilti byltingu í skipseldhúsinu.

Kynslóðaskiptin birtast meðal annars þannig að Svenni Magg hefur allt til alls í sínu eldhúsi á Ísleifi, til dæmis mjög góðan kæli og frysti. Ferskt salat er borið á borð daglega og kryddhillan myndi sóma sér vel í hvaða veitingahúsi sem er á þurru landi.

Djúpsteikingapotti var ofaukið í græjusafninu. Kokkurinn tók hann úr umferð og setti í geymslu í nafni hollustu og heilbrigðs lífernis. Áhöfnin hugsar annars vel upp kroppana sína og er dugleg að hreyfa sig og svitna í líkamsræktartækjunum um borð.

Áhöfnin á Ísleifi einstaklega þægileg

Maturinn um borð má kenna við mömmur lands og miða. Venjulegur heimilismatur, hvorki meira né minna. Stundum gerir áhöfnin sér dagamun og grillar. Kokkurinn lætur þá félaga sína um grillmennskuna en sinnir frekar meðlætinu.

Í stuttri heimsókn um borð í Ísleif má vel skynja að áhöfnin er vinahópur. Mórallinn er fínn og það skiptir miklu máli í slíku samfélagi manna, segir Svenni kokkur.

„Mannskapurinn er sá sami árið inn og árið út. Breytingar á áhöfn eru fátíðar. Strákarnir eru ólíkir en samheldnir og reynsluríkir. Ég hef verið á mörgum skipum og kynnst mörgum góðum áhöfnum en þessi á Ísleifi er alveg einstaklega þægileg og fín. Strákarnir eru alltaf tilbúnir að aðstoða mig og ég fer auðvitað á dekk líka og vinn með þeim þar.

Hið eina sem truflar mig er að svo mikið er um stopp að þetta telst varla heilsársvinna. Loðnubresturinn í upphafi árs var auðvitað rosalegur og skerti árstekjurnar um þriðjung. Við vorum síðan á síld, kolmunna og makríl og eigum nú ekki eftir nema einn túr á heimasíld. Eftir það gerist ekkert fram yfir áramót og þá gefur loðnan vonandi færi á sér á nýjan leik.

Þegar lá fyrir að ég myndi leggja sjómennsku fyrir mig hugsaði ég oft um að fara í Stýrimannaskólann en af því varð ekki. Aldrei hef ég séð eftir því að velja sjóinn frekar en markaðsmálin. Hér er ég á að réttri hillu og þar vil ég vera.“

• Myndirnar voru teknar eina morgunstund um borð í Ísleifi í góðu yfirlæti og góðum hópi. Umræður að sjálfsögðu eftir því uppbyggilegar. Strákarnir við borðið eru frá vinstri: Steini, Örn (yfirvélstjóri á Kap VE) Björn Stefán, Halldór Ingi, Jens Kristinn og Hallur.