Gulasti fiskur íslenska þorskstofnsins kom í gær á land úr Drangavík VE. Enginn hjá Vinnslustöðinni sem leit fyrirbærið augum kannaðist við að hafa séð neitt því líkt fyrr eða síðar.

„Margt skrítið hef ég séð um dagana en þetta er nú eitt magnaðasta helvíti úr sjó sem fyrir augu mín hefur borið um dagana. Þarna virðast Eyjamenn hafa veitt eina gulleintakið í þorskstofninum!“ varð dr. Gunnari Jónssyni fiskifræðingi að orði þegar hann leit á myndir af „gulbínóanum“.  

Fiskurinn var veiddur á 70 faðma blettum 9 mílur vestur af Surtsey kl. 9 í gærmorgun, 17. mars. Nákvæm staðsetning: 63.20 N 20.57 W, svo það sér sagt líka.

Guli þorskurinn af Drangavík varð Gunnari sem mikið undrunarefni og hefur hann þó séð sitt af hverju óvenjulegt, skrítið og skemmtilegt dregið úr sjó undanfarna áratugi. Hann var á Hafrannsóknastofnun um árabil, varði doktorsritgerð um  flatfiska og skrifaði margvíslegt fræðilegt efni sem er í virðingarsessi í sjávarútvegssögu Íslendinga. Þar skal fyrst nefna bókina Íslenska fiska hann gaf síðar út endurskoðaða í samstarfi við Jónbjörn Pálsson fiskifræðing.

Gunnar tók saman sjávardýraorðabók á tíu tungumálum og hann gaf mörg hundruð tegundum fiskjar heiti. Hann sérhæfði sig raunar í að greina og skrá undarlega fiska og segist hafa orðið með tímanum hálfgerður furðufiskafræðingur!

Gunnar er á eftirlaunum en hefur áfram óbilandi áhuga á furðufiskum og fagnaði því mjög að sjá og heyra um heiðgula þorskinn í Eyjum.

Lifði af einelti

Gísli Jónsson, sérgreinalæknir fisksjúkdóma hjá Matvælastofnun, fékk líka myndir af „gulbínóanum“ til skoðunar. Hann skrifaði í tölvupósti að í raun væri ótrúlegt að þessi fiskur hefði ekki drepist fyrir löngu vegna eineltis!

Mér sýnist á öllu að hér sé um meðfæddan erfðagalla að ræða. Þetta er „hvítingi“ (réttara væri að kalla hann „gulingja“ þegar um þorsk er að ræða!). Það vantar allar eðlilegar litafrumur í roðið og þess vegna fær það þennan glæra og gulleita blæ.

Náttúran er afar „grimm“ í svona frávikum. Slíkir einstaklingar lenda í miklu einelti og eru yfirleitt drepnir af „félögunum“ á fyrstu þroskastigum. Þessi fiskur hefur einhverra hluta vegna náð að smjúga framhjá „afætum“ náttúrunnar og það er afar merkilegt.

Sjómenn tala gjarnan um þorskinn sem „þann gula“ og hafa gert lengi, lengi. Þá er vísað til gulrar eða grængulrar slikju á roðinu og guli liturinn getur verið misjafnlega sterkur eða áberandi.

Enginn annar þorskur hefur hins vegar getað um dagana gert tilkall til einkaréttar á sæmdarheitinu „sá guli“.

Drangavíkurþorskurinn er sannkallaður gullfiskur.